Koszty dochodzenia roszczeń jako skuteczny argument negocjacyjny

Dłużnik, który nie spłaca swoich zobowiązań naraża się na ryzyko poniesienia dodatkowych kosztów związanych z dochodzeniem od niego zapłaty wierzytelności. Koszty te mogą się więc okazać skutecznym argumentem w negocjacjach. 

Dlatego też o ich wysokości warto dłużników informować na każdym etapie prowadzonych działań windykacyjnych. Trzeba jednak dołożyć starań aby informacje w tym przedmiocie były rzetelne i prawdziwe, gdyż znane są przypadki przedsiębiorstw windykacyjnych, które poprzez nieuzasadnione zawyżanie kosztów w korespondencji kierowanej do dłużników naraziły się swoimi działaniami Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów. 

Do podstawowych kosztów, z zapłatą których musi się liczyć dłużnik zaliczamy odsetki za opóźnienie. Odsetki, jeżeli ich wysokość nie została ustalona w drodze umowy, mogą być naliczane przez wierzyciela w wysokości ustawowej. Wielu wierzycieli nie zadaje sobie jednak trudu obliczenia odsetek w kierowanym do dłużnika wezwaniu, natomiast obowiązkiem ich naliczenia obarcza dłużnika. Rzeczywistość jest jednak taka, że dłużnicy, nawet poinformowani o konieczności spłaty zadłużenia z należnymi odsetkami, z reguły ignorują ten obowiązek i spłacają wyłącznie wskazaną w wezwaniu należność główną. Jeżeli więc zależy nam na tym, żeby dłużnik spłacił także odsetki, należy je samodzielnie obliczyć i wskazać kwotowo w wezwaniu. Wskazanie wysokości odsetek stanowi także dobry sposób na zmotywowanie dłużnika do szybkiej zapłaty, gdyż w przypadku kontaktu z jego strony możemy mu zaoferować rezygnację z ich dochodzenia pod warunkiem dokonania niezwłocznej spłaty całej należności głównej. 

Zapobiegliwi wierzyciele w umowach zawieranych z późniejszymi dłużnikami zastrzegają na wypadek opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego odsetki umowne. Na tym tle pojawia się sporo wątpliwości, gdyż od 20 lutego 2006 roku w polskim porządku prawnym funkcjonuje przepis art. 359 § 2(1) kodeksu cywilnego, który wprowadził istotne ograniczenia w zakresie ustalania wysokości odsetek wynikających z czynności prawnej. Od tego czasu możliwe jest
zastrzeżenie w umowie odsetek w maksymalnej wysokości czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (w stosunku rocznym). Według stanu na dzień 30 stycznia 2013 roku stopa kredytu lombardowego NBP wynosi 5,50%, więc odsetki maksymalne wynoszą obecnie 22% w skali roku. 

Wskazany przepis odnosi się jednak do odsetek wynikających z czynności prawnej (np. stanowiących wynagrodzenie wierzyciela za udzielenie pożyczki) i nie dotyczy odsetek za opóźnienie. Teoretycznie więc możliwe jest zastrzeżenie na wypadek opóźnienia w spłacie zobowiązania pieniężnego odsetek przekraczających czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego, jednak zastrzeżenie zbyt wysokich odsetek może zostać uznane za wyzysk lub działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W praktyce więc, większość wierzycieli nie decyduje się na zastrzeganie odsetek za opóźnienie w wysokości wyższej niż odsetki maksymalne. 

Kolejnymi bardzo istotnymi kosztami, którymi może zostać obciążony dłużnik są koszty zastępstwa procesowego. Obciążenie dłużnika kosztami zastępstwa nie jest oczywiście możliwe w postępowaniu pozasądowym (polubownym). O wysokości tych kosztów orzeka sąd w orzeczeniu zobowiązującym dłużnika do zapłaty (wyroku, nakazie zapłaty). Obowiązek poniesienia kosztów zastępstwa procesowego spoczywa na stronie przegrywającej proces, o ile druga strona korzysta z pomocy radcy prawnego lub adwokata. Korzystając na etapie postępowania sądowego z pomocy profesjonalnego pełnomocnika procesowego wierzyciel powinien więc negocjować wysokość jego wynagrodzenia w granicach ustawowo określonych stawek kosztów zastępstwa. W przypadku spraw cywilnych oraz ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych minimalne stawki są takie same dla radców prawnych i adwokatów i wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy: 

• do 500 zł - 60 zł;
• powyżej 500 zł do 1.500 zł - 180 zł;
• powyżej 1.500 zł do 5.000 zł - 600 zł;
• powyżej 5.000 zł do 10.000 zł - 1.200 zł;
• powyżej 10.000 zł do 50.000 zł - 2.400 zł;
• powyżej 50.000 zł do 200.000 zł - 3.600 zł;
• powyżej 200.000 zł - 7.200 zł.

Uzyskanie tytułu wykonawczego wobec dłużnika nie jest jeszcze gwarancją, że dokona on spłaty zadłużenia. Naturalną konsekwencją dalszego unikania spłaty jest egzekucja komornicza. Jej wszczęcie oznacza dla dłużnika kolejne koszty, których ostatecznej wysokości nie sposób przewidzieć. Koszty egzekucji zależą min. od rodzaju podejmowanych wobec dłużnika środków egzekucyjnych, wartości przedmiotu egzekucji, nakładu pracy i zaangażowania komornika. Jeżeli wierzyciel w postępowaniu egzekucyjnym będzie reprezentowany przez adwokata lub radcę prawnego, dłużnik musi się dodatkowo liczyć z koniecznością poniesienia kosztów zastępstwa w postępowaniu egzekucyjnym, których minimalna wysokość wynosi 1/4 lub 1/2 wysokości kosztów zastępstwa procesowego należnych w postępowaniu sądowym (wyższa stawka jest przewidziana za prowadzenie spraw egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości). 

źródło: windykacja.pl